Dlaczego „sowy” są osowiałe i jak możemy im pomóc? Nowe kierunki w badaniach nad preferencjami okołodobowymi oraz ich psychologicznymi i społecznymi konsekwencjami
Prof. dr hab. Maciej Stolarski (Wydział Psychologii UW) – stacjonarnie
Data:
30 stycznia 2025
Badania prowadzone przez chronopsychologów dostarczają licznych wyników, wskazujących na dodatnie związki porannych preferencji okołodobowych z poczuciem szczęścia, satysfakcją z życia i innymi przejawami zdrowia psychicznego. Jednocześnie osoby o chronotypie wieczornym cechuje podwyższona depresyjność, poziom lęku, czy ponadprzeciętna impulsywność. Gorsze zdrowie psychiczne „sów” bywa wyjaśniane wspólnym genetycznym podłożem wieczorności i emocjonalności, a także zjawiskiem społecznego jet lagu, czyli zakumulowanego doświadczenia niedopasowania pomiędzy zegarem biologicznym jednostki a zegarem społecznym. W ramach wystąpienia omówię wyniki cyklu badań, w których wspólnie z dr Joanną Gorgol podjęliśmy próbę identyfikacji czynników chroniących przed niepożądanymi skutkami wieczorności: obniżonym dobrostanem i podwyższonym nasileniem zmiennych z obszaru psychopatologii. W sposób szczególny przyjrzymy się zmiennym z poziomu cech temperamentu i osobowości, a także konstruktom, które znajdują się w obszarze zainteresowania psychologii pozytywnej, takim jak wdzięczność, uważność (mindfulness), czy wsparcie społeczne. Na koniec, w oparciu o wyniki najnowszych badań dotyczących społecznej percepcji osób o skrajnych chronotypach, zastanowimy się jaką rolę mogą w tym kontekście odgrywać stereotypizacja i stygmatyzacja osób o skrajnych chronotypach, w tym zwłaszcza „sów”.
