Kłamstwa prospołeczne w życiu codziennym - jak jednostki rozwiązują dylemat między uczciwością i troską / Prosocial dishonesty in everyday life and how individuals resolve the dilemma between honesty and care
Katarzyna Cantarero, Uniwersytet SWPS, Wrocław
Data:
21 października 2021
Kłamstwa prospołeczne w życiu codziennym - jak jednostki rozwiązują dylemat między uczciwością i troską
Dylemat między prawdą a interesem własnym jest dość dobrze zbadany i wiele wiemy na temat tego kiedy i dlaczego jednostki decydują się na kłamstwo dla korzyści własnych, a także jakie wiążą się z tą decyzją konsekwencje. Dużo mniej uwagi poświęcono do tej pory dylematowi między prawdą a troską. Dylemat ten jest być może jeszcze ciekawszy - kłamstwa prospołeczne różnią się zarówno determinantami, jak i konsekwencjami od kłamstw egoistycznych i niejednokrotnie nieoczywiste jest jaką decyzję podejmie jednostka - skłamać dla korzyści drugiego człowieka, czy powiedzieć prawdę. Przedstawię wyniki badań, w których sprawdzaliśmy czynniki sytuacyjne związane z wyższą skłonnością do kłamstw prospołecznych oraz opowiem o wynikach badania, które pokazało, że satysfakcja ze związku wiąże się dodatnio z preferencją wobec kłamstw prospołecznych, a postrzegana krzywda przypisywana prawdzie pełni rolę mediatora w tej relacji.
Prosocial dishonesty in everyday life and how individuals resolve the dilemma between honesty and care
The dilemma between honesty and self-interest is fairly well-researched, and we know quite a lot about when and why individuals choose to lie for their own benefit, and the consequences of this decision. So far, much less attention has been paid to the dilemma between honesty and care. That dilemma is perhaps even more interesting, as prosocial lies differ in both determinants and consequences from selfish lies and it is often not clear what decision an individual will make - whether to lie for the benefit of another person, or to tell the truth. I will present the results of research in which we examined situational factors associated with a higher propensity to tell prosocial lies, and I will show the results of a study that indicated that satisfaction with relationship is positively associated with a preference for prosocial lies, and perceived harm attributed to truth telling plays the role of a mediator in this relationship.