Jak leczyć Compulsive Sexual Behaviour Disorder? Prezentacja protokołu badania klinicznego fazy III
Dr Małgorzata Draps, IP PAN
Data:
21 marca 2024
Zaburzenie związane z kompulsywnymi zachowaniami seksualnymi (ang. Compulsive Sexual Behaviour Disorder; CSBD) to nowa jednostka diagnostyczna, wprowadzona do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11 (WHO, 2022).
CSBD charakteryzuje się uporczywym wzorcem niemożności kontrolowania intensywnych, powtarzających się impulsów lub pobudek seksualnych skutkującym powtarzalnymi zachowaniami seksualnymi. Objawy mogą obejmować powtarzające się aktywności seksualne, które stają się centralnym punktem życia danej osoby, aż do zaniedbywania zdrowia i osobistych potrzeb lub innych zainteresowań, aktywności i obowiązków; liczne nieudane próby znacznego ograniczenia powtarzających się zachowań seksualnych; oraz kontynuowane powtarzające się zachowania seksualne pomimo ich negatywnych konsekwencji lub czerpania z nich znikomej lub żadnej satysfakcji. Wzorzec niemożności kontrolowania intensywnych impulsów lub pobudek seksualnych oraz wynikające z niego powtarzające się zachowanie seksualne objawia się przez dłuższy czas (np. 6 miesięcy lub dłużej) i powoduje istotne klinicznie cierpienie lub znaczne upośledzenie funkcjonowania.
W Polsce od 3 do 5% populacji mężczyzn oraz od 1 do 2% populacji kobiet (Lewczuk i wsp., 2020) szuka pomocy specjalistycznej z powodu objawów CSBD. Mimo relatywnie dużego rozpowszechnienia CSBD dotychczas nie opracowano standardów leczenia tego rodzaju problemów, w literaturze przedmiotu brakuje danych na temat skuteczności i bezpieczeństwa interwencji farmakologicznych. W trakcie prezentacji zostanie nakreślony problem oraz omówione dotychczasowe dane naukowe i wnioski z przeglądów literatury.
Randomizowane, zaślepione, kontrolowane placebo badanie traktowane jest jako „złoty standard” w badaniach klinicznych skuteczności i bezpieczeństwa stosowania preparatów leczniczych oraz substancji aktywnych. W literaturze wciąż jednak brakuje tego typu badań w odniesieniu do objawów kompulsywnej seksualności. W trakcie prezentacji zostanie przedstawiony protokół badania klinicznego, który stanowi największe, jak dotąd, badanie kliniczne poświęcone farmakoterapii objawów CSBD.
Badania mechanizmów neurofizjologicznych i psychologicznych CSBD potwierdziły zmiany w zakresie regulacji ośrodkowej odpowiedzi na wskazówki sygnałów nagród seksualnych oraz związek kompulsywnych zachowań seksualnych z zaburzeniami regulacji emocji. Uzasadnia to poszukiwanie interwencji farmakologicznych wśród substancji wpływających na aktywację ośrodkowego układu nagrody, skłonność do zachowań impulsywnych i kompulsywnych oraz na regulację nastroju, stąd też w omówionym badaniu zostaną zastosowane tego typu interwencje farmakologiczne. W trakcie prezentacji zostanie omówione szczegółowe dawkowanie, plan interwencji oraz cele i pomiary zaplanowane w badaniu klinicznym fazy III.