Skuteczność i mechanizmy działania wyobrażeniowych technik psychoterapeutycznych: Rola błędu predykcji w reskrypcji i ekspozycji.
Dr hab. Jarosław Michałowski, U SWPS Poznań – spotkanie online (z możliwością uczestnictwa w sali seminaryjnej; gość online)
Data:
9 listopada 2023
Skuteczność i mechanizmy działania wyobrażeniowych technik psychoterapeutycznych: Rola błędu predykcji w reskrypcji i ekspozycji.
Jarosław Michałowski, Laboratorium Neuronauki Emocji w Poznaniu, Uniwersytet SWPS
Podsumowanie
Istnieje wiele badań potwierdzających skuteczność technik psychoterapeutycznych wykorzystujących wyobraźnię, np. wyobrażeniowej reskrypcji (ImRs) i wyobrażeniowej ekspozycji (IE). Jak dotąd badania porównujące skuteczność obu wymienionych technik nie dostarczyły jednoznacznych dowodów na przewagę jednej z nich.
W trakcie wykładu zaprezentowane zostaną wyniki kontrolnego badania klinicznego (RCT), którego celem było porównanie skuteczności ImRs i IE w terapii lęku przed porażką. Dodatkowo w badaniu podjęto próbę identyfikacji możliwych mechanizmów działania ImRs.
Uczestnicy (w wieku 18–35 lat) zostali losowo przydzieleni do jednej z dwóch grup (ImRs lub IE). Kryteria włączenia: (1) wysoka obawa przed porażką, (2) brak poważnych zaburzeń nastroju, zaburzeń lękowych, zaburzeń osobowości i uzależnienia od substancji. Przed rozpoczęciem badania uczestnicy wzięli udział w trzech spotkaniach z terapeutą. Pierwsze miało na celu weryfikację kryteriów włączenia do badania. Podczas dwóch kolejnych terapeuci pozyskali informacje biograficzne, które posłużyły do stworzenia scenariuszy przedstawiających różne autobiograficzne doświadczenia osoby badanej (m.in. sytuacja doświadczenia krytyki). Następnie nastąpiła wyjściowa ocena zmiennych oraz dwutygodniowy okres terapii, w trakcie którego osoby badane czterokrotnie przesłuchały nagrań przedstawiających jedną z sytuacji doświadczanej przez nich krytyki. Przesłuchiwane w okresie terapii nagrania zostały przetworzone zgodnie z założeniami badanych technik (ImRs lub IE). Po zakończeniu okresu terapii, a także po kolejnych 3- i 6- miesiącach oceniano skuteczność zmian. Głównymi zmiennymi zależnymi w badaniu były: wyniki kwestionariusza lęku przed porażką, a także potliwość skóry oraz subiektywna ocena emocji towarzyszących odsłuchiwaniu scenariuszy.
Wyniki pokazały, że lęk przed porażką zmniejszył się po przebiegu terapii w obu grupach (ImR i IE), co znalazło odzwierciedlenie m.in. w spadku potliwości skóry (SCL) i subiektywnego natężenia emocji w trakcie odsłuchiwania nagrań przedstawiających sytuację doświadczenia krytyki. Zaobserwowano kilka różnic pomiędzy badanymi grupami (ImRs vs IE) pod względem skuteczności (krótko- i długoterminowej). Wyniki pokazują także istotne różnice między grupami w zakresie błędu przewidywania i sugerują jego możliwą rolę we wzmacnianiu efektów terapii.