Nieinwazyjna stymulacja nerwu błędnego połączona z wolnym oddychaniem jako nowa metoda terapeutyczna.
Dr Mikołaj Szulczewski, IP PAN
Data:
4 kwietnia 2024
Nerw błędny jest to główny nerw układu przywspółczulnego, który odpowiada za czuciowo-ruchowe unerwienie narządów wewnętrznych. W ostatnich latach można zaobserwować duży wzrost zainteresowania potencjałem terapeutycznym metod modulujących aktywność nerwu błędnego. Przezskórna elektryczna stymulacja czuciowych zakończeń nerwu błędnego w skórze małżowiny usznej (ang. transcutaneous auricular vagus nerve stimulation - taVNS) i wolicjonalne spowolnienie oddechu (wolne oddychanie) są jednymi z najczęściej badanych metod modulacji jego aktywności. Na podstawie syntezy przeglądów i meta-analiz badań nad zastosowaniem obu metod oddzielnie, zidentyfikowałem pokrywające się cele terapeutyczne i zaproponowałem wykorzystanie taVNS połączonego z wolnym oddychaniem jako potencjalnej terapii uzupełniającej w zaburzeniach depresyjnych i lękowych, bezsenności, bólu chronicznym, oraz w funkcjonalnych syndromach bólowych takich jak np. fibromialgia, w których obserwujemy współwystępowanie symptomów wszystkich powyższych zaburzeń (Szulczewski, 2022).
W trakcie seminarium opowiem o spekulacjach na temat fizjologicznych mechanizmów działania i badaniach nad zastosowaniem terapeutycznym taVNS i wolnego oddychania. Przedstawię wyniki badania nad wpływem taVNS połączonego z wolnym oddychaniem na zmienność rytmu zatokowego serca (Szulczewski, D’Agostini i Van Diest, 2023) oraz wyniki pilotażowego badania interwencyjnego nad wpływem wolnego oddychania połączonego z taVNS na kontrolę serca przez nerw błędny, symptomy stresu pourazowego, jakość snu, poziom lęku i depresji, oraz objawy somatyczne u osób z doświadczeniem traumy wywołanym wojną i przymusową migracją. Opowiem również o wynikach badania nad wpływem taVNS na centralną sensytyzację i potencjalnym wykorzystaniu tej hybrydowej behawioralno-neuromodulacyjnej interwencji u pacjentów cierpiących na bóle funkcjonalne, w których spekuluje się, że istotną rolę odgrywa proces centralnego wzmacniania informacji w szlakach nocyceptywnych (czyli centralna sensytyzacja).